دوام و بقای زندگی مسالمت آمیز و اجتماعی و تعالی روحی و معنوی انسان ها درگرو وجود عدالت و فعلیت یافتن آن در روابط و مناسبات اجتماعی دانست . تحقق عدالت اجتماعی نیز به نوبه خود مستلزم تقویت و تحکیم مبانی و پایه های آن می باشد؛ که اهم آن عدالت کیفری است. جرم پدیده ای است که نه تنها گسیختن انتظام قانونی جامعه را در پی دارد، بلکه اغلب، فرد فرد اعضای جامعه را منزجر و بیزار از خود مـی کند. از یک طرف، وجود جرم از بدو اجتماع انسان ها، امری انکار ناپذیر است و همواره سعی شده از طرق مختلف به پیشگیری و مبارزه با این پدیده پرداخت. از طرف دیگر، برقراری عدالت کیفری نیز نیازمند پیشگیری و مبارزه با بزهکاری است.

از سوی دیگر،  سلامت کالای گر انبهایی است که با کمک دانش و تخصص پزشکان حفظ و تداوم پیدا می کند و پزشکی یکی از خدمات گرانبهای جامعه پزشکی است؛ اما سهل انگاری و ارتکاب تخلف در این شغل پیامدهای ناگواری برای جامعه خواهد داشت. یکی از مهم ترین جرایم و تخلفات پزشکی ،اخذ مبالغ غیر رسمی توسط پزشکان از بیماران یا همان زیرمیزی یا رشوه است. متاسفانه امروزه اخذ زیرمیزی از سوی پزشکان به امری عادی تبدیل شده و بیماران و خانواده های آن ها نیز به اجبار این مبالغ را می پردازند. با اینکه مباحث و اختلاف نظر های فراوانی در خصوص این پدیده وجود دارد، اما این تخلف که در زمره جرایم یقه سفیدان قرار دارد کمتر مورد توجه حقوقدانان و جرم شناسان قرار گرفته است. از این رو ما در این پایان نامه در پی تبیین مباحث حقوقی و جرم شناختی این جرم خواهیم بود.

بیان مسئله

یکی از خدمات اساسی ارائه شده در جامعه خدمات مربوط به نظام سلامت می باشد خدماتی که تمامی افراد از اقشار گوناگون جامعه از هر طیف و گروهی را مورد نظر قرار می دهد اما امروزه متاسفانه در بین نظام سلامت شاهد یک رخداد زشت می باشیم عملی که از سوی تعدادی از پزشکانی که به مردم خدمات سلامت ارائه می دهند دیده می شود.

این عمل باعث می شود علاوه بر فشار جسمانی و روانی که بیماری بر بیمار تحمیل می کند یک فشار اقتصادی  مضاعف بر بیمار وارد گردد  عملی  که نه تنها شخص بیمار را مورد فشار قرار می دهد بلکه اطرافیان شخص بیمار را بی نصیب نمی کند حال زمانی که بیمار از وضع اقتصادی مناسب وبیمه کاملی بر خوردار نمی باشد این فشار دو چندان می شود .

اخذ وجوه مبالغ غیر رسمی به نوعی به اعتماد واحترام عمومی که مردم به نظام سلامت دارند را دچار خدشه ونقصان می کند حال انکه تلاش های نظام سلامت بر هیچ کس پوشده نیست.    

-2ضرورت و اهمیت

خسارات  فراوانی كه از وقوع پدیده مجرمانه به بار می آید دولت ها را از همان ابتدا وادار به مبارزه با این پدیده كرده است. درباره ضرورت پیشگیری و مبارزه، به هیچ وجه اختلافی بین دانشمندان و صاحب نظران نیست و چنانچه اختلافی باشد درباره شیوه های آن است; اینكه آیا باید راه مبارزه را منحصر به مجازات نمود یا آنكه راه های دیگری هم در نظر گرفت. برای پیشگیری و مبارزه اساسی با جرم زیر میزی پزشکان نیز باید با علل آن به مبارزه برخاست. کمبود منابع حقوقی که در آن به علل و راه کارهای پیشگیری از این پدیده پرداخته شده باشد به وضوح احساس می شود. ضمن آن که در خصوص تخلف یا جرم بودن این موضوع تاکنون تحقیق مفصلی صورت نپذیرفته و عناصر تشکیل دهنده آن به درستی تبیین نشده است. همچنین به نظر می رسد علیرغم تلاش های صورت گرفته، وقوع این جرم در جامعه رو به افزایش است. از این رو ضرورت دارد در پژوهشی مستقل به بررسی جنبه های گوناگون حقوقی و جرم شناختی این موضوع پرداخته شود تا هم یاریگر قضات، وکلا ، پزشکان و دیگر دست اندرکاران این امر باشد و هم چراغی باشد فراروی مقنن برای تدوین و اصلاح قوانین در آینده.لذا نگارنده در این پایان نامه تلاش خواهد نمود تا با نگاهی علمی و در حد وسع خویش پاسخگوی ضرورت پژوهش باشد.

1-3اهداف پژوهش

اهداف تحقیق پیش رو عبارت است از:

خرید فایل متن کامل این پایان نامه : 

1. 1. ارائه راهکارهای قانونی و اجرایی جهت جلوگیری از اخذ دریافت مبالغ غیر رسمی توسط پزشکان 2.تقویت اخلاق حرفه ای پزشکان توسط سازمان مربوطه

3-.کمک به تدوین قوانین جزایی خاص در جهت مبارزه با این پدیده

4.اصلاح نگرش و برخورد نسبت به مرتکبین این جرم با دیگر مجرمان مالی جهت مبارزه با این مجرمان                              

5. شناسایی علل وقوع و رواج پدیده زیرمیزی در نظام سلامت کشور
6. تشخیص تخلف یا جرم بودن اخذ مبالغ غیر رسمی توسط پزشکان در شرایط مختلف

1-4سؤالات و فرضیه های پژوهش

سوال اصلی

براساس موضوع پژوهش و سایر مطالب پیش گفته، سؤال اصلی عبارت است از:

1.وضعیت حقوقی دریافت مبالغ غیر رسمی توسط پزشکان از بیمار چگونه است؟

سوالات فرعی

1. وضعیت حقوقی قوانین موجود در برخورد با پدیده زیرمیزی پزشکان چگونه است؟
2. راهکارهای حقوقی برخورد موثر با پدیده زیرمیزی پزشکان چیست؟

 در مقام پاسخگویی به سؤالات فوق، نگارنده فرضیات ذیل را در نظر دارد و در نوشتار پیش رو سعی در بررسی و تبیین آن ها خواهد نمود : 

1.به نظر می رسد با توجه به قوانین موجود، اخذ مبالغ اضافی از سوی پزشکان را بتوان هم جرم و هم تخلف دانست.

2. به نظر می رسد قوانین موجود در زمینه پدیده زیرمیزی پزشکان مبهم و مجمل می باشد؛ از این رو ضرورت دارد که قانونگذار با اصلاح قوانین موجود یا تدوین و تصویب یک قانون خاص و جامع پاسخگوی نیازهای کنونی در خصوص این پدیده باشد.
3. به نظر می رسد اصلاح ساختارمدیریتی و اداری، اصلاح ساختار فرهنگی جامعه، رعایت اصول اخلاق حرفه ای، نظارت بیشتر بر کار پزشکان و اعمال ضمانت اجراهای کیفری بازدارنده از مهم ترین راهکارهای پیشگیری از پدیده زیرمیزی گرفتن پزشکان می باشد.

1-5روش پژوهش

با توجه به مبنا و ماهیت موضوع انتخابی، تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی انجام شده است. در تحقیقات توصیفی محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است. در حقیقت تحقیقات توصیفی هم جنبه کاربردی  دارد هم جنبه مبنایی. در بعد کاربردی از  نتایج در تصمیم گیری و برنامه ریزی استفاده می شود و در بعد مبنایی به کشف حقایق و واقعیتهای جهان خلقت می پردازد. در این راستا با مراجعه به کتابخانه ها، مراکز پژوهشی، دانشگاه ها و وب سایت های علمی جهت مطالعه منابع و فیش برداری از آنها اقدام شده و سپس بر اساس منابع گردآوری شده، اقدام به تدوین پایان نامه بر اساس پلان بندی گردیده است. در این روش تحقیقی، علاوه بر توصیف عینی و واقعی خصوصیات یک موضوع و بیان اطلاعاتی راجع به آن، به منظور بهبود شرایط کنونی و در راستای ارائه راهکارها و الگوهای پیشنهادی در زمینه مورد بحث تلاش می گردد.

 روش گردآوری اطلاعات و مطالب، کتابخانه ای است؛ به گونه ای که با بهره گیری از منابع حقوقی مرتبط با بحث و مراکز علمی و پژوهشی، فیش برداری لازم انجام پذیرفته و سپس برای تکمیل آن از اسناد و قوانین نیز استفاده خواهد شد. اطلاعات به دست آمده از مجموع مطالعات فوق زمینه ی تهیه چهارچوب کلی و ابتدایی پژوهش را فراهم می آورد. همچنین به منظور غنای مباحث ارائه شده، با مراجعه به برخی از پایگاه های داده و جستجوی اینترنتی، مقالات علمی معتبری تحصیل و مورد استفاده قرار گرفته است.

1-1پیشینه پژوهش