مدلسازی توزیع شده سیستم تحریک استاتیک |
:
همانطور که میدانیم ژنراتور یکی از اجزای اصلی موجود در هر نیروگاهی است و از آنجا که سیستم تحریک مهمترین جزء هر ژنراتور را شامل میشود لذا سیستم تحریک نقش بسیار مهمی، در تولید برق دارد.
یکی از کاربردهای مهم سیستم تحریک، این است كه میتواند ژنراتور را طوری هدایت کند كه ژنراتور در ناحیه امن (محدوده پایداری) باقی بماند.
1-2- بیان مسئله:
وظیفه اصلی سیستم تحریک تأمین جریان تحریک ماشین سنکرون است بعلاوه با کنترل ولتاژ تحریک وظیفه کنترل و حفاظت یک سیستم قدرت را بر عهده دارد. ]1[
برای تحریک ماشینهای سنکرون روشهای مختلفی وجود دارد ، این روشها با پیشرفت تکنولوژی و گذشت زمان یکی پس از دیگری ابداع شده و برخی از این روشها دارای معایبی بوده که باعث شده است به فکر تغییر سیستم و اصلاح وارتقاء آن ها بیفتیم. ]2[
سیستم تحریک با تغییر جریان dc سیمپیچ تحریک واقع بر روی رتور نیروی محرکه تولید شده ژنراتور را کنترل میکند وبا تغییر نیروی محرکه ژنراتور نه تنها ولتاژ خروجی تنظیم میشود بلکه ضریب قدرت و دامنه جریان نیز کنترل میشود.
مهمترین اجرا سیستم تحریک]3[ ]4[:
1- تحریک کننده: تامین توان جریان مستقیم مورد نیاز سیم پیچ تحریک (بخش توان سیستم تحریک)
2- تنظیمکننده: سیگنالهای کنترل ورودی را به سطح و شکلی که برای کنترل تحریککننده مناسب است تقویت و پردازش میکند. این بلوک شامل تنظیم کنندهها و نیز توابع پایدارساز سیستم تحریک میباشد.
3- مبدل ولتاژ پایانه و جبرانگر بار:
4- پایدارساز سیستم قدرت:
5- مدارهای محدودکننده و حفاظتی: شامل مجموعه وسیعی از توابع کنترلی و حفاظتی برای اطمینان از اینکه از حدود تواناییهای تحریککننده و و ژنراتور تجاوز نشود.
با توجه به عدم دسترسی به اطلاعات و مدارك كامل و گاهی مغایرت مدارك با واقعیت و نیز تغییر مشخصه مدارات الكترونیكی، الكتریكی و مكانیكی واحدهای تولید انرژی با گذشت زمان و تنظیم كنترلكنندهها بر اساس مقادیر زمان نصب واحد، تعیین پارامترهای مدل دینامیكی سیستمهای قدرت ضروری است. ]5 [این الزام با گسترش شبكه و معرفی سیستمهای تحریک سریع بویژه پایداركنندههای سیستم قدرت و لزوم تنظیم آنها كه فقط با شبیهسازیهای مطمئن مقدور است، اهمیت خود را بیشتر نشان میدهد. ]6[
1-3- جنبۀ نوآوری و جدید بودن تحقیق:
تاکنون در تحقیقات انجام شده بر روی مدلسازی سیستم تحریک،به مدل توزیع شده تمام قسمتها به طور یکجا و با در نظر گرفته شدن اثر توجه ویژهای نشده است. از طرفی در این پایاننامه با در نظر گرفتن اثر پوستی یک مدل کلی و توزیع شده برای سیستم تحریک به دست خواهیم آوردن و همچنین در صورت امکان مدل یکسوساز
:
همانطور که میدانیم ژنراتور یکی از اجزای اصلی موجود در هر نیروگاهی است و از آنجا که سیستم تحریک مهمترین جزء هر ژنراتور را شامل میشود لذا سیستم تحریک نقش بسیار مهمی، در تولید برق دارد.
یکی از کاربردهای مهم سیستم تحریک، این است كه میتواند ژنراتور را طوری هدایت کند كه ژنراتور در ناحیه امن (محدوده پایداری) باقی بماند.
1-2- بیان مسئله:
وظیفه اصلی سیستم تحریک تأمین جریان تحریک ماشین سنکرون است بعلاوه با کنترل ولتاژ تحریک وظیفه کنترل و حفاظت یک سیستم قدرت را بر عهده دارد. ]1[
برای تحریک ماشینهای سنکرون روشهای مختلفی وجود دارد ، این روشها با پیشرفت تکنولوژی و گذشت زمان یکی پس از دیگری ابداع شده و برخی از این روشها دارای معایبی بوده که باعث شده است به فکر تغییر سیستم و اصلاح وارتقاء آن ها بیفتیم. ]2[
سیستم تحریک با تغییر جریان dc سیمپیچ تحریک واقع بر روی رتور نیروی محرکه تولید شده ژنراتور را کنترل میکند وبا تغییر نیروی محرکه ژنراتور نه تنها ولتاژ خروجی تنظیم میشود بلکه ضریب قدرت و دامنه جریان نیز کنترل میشود.
مهمترین اجرا سیستم تحریک]3[ ]4[:
1- تحریک کننده: تامین توان جریان مستقیم مورد نیاز سیم پیچ تحریک (بخش توان سیستم تحریک)
2- تنظیمکننده: سیگنالهای کنترل ورودی را به سطح و شکلی که برای کنترل تحریککننده مناسب است تقویت و پردازش میکند. این بلوک شامل تنظیم کنندهها و نیز توابع پایدارساز سیستم تحریک میباشد.
3- مبدل ولتاژ پایانه و جبرانگر بار:
4- پایدارساز سیستم قدرت:
5- مدارهای محدودکننده و حفاظتی: شامل مجموعه وسیعی از توابع کنترلی و حفاظتی برای اطمینان از اینکه از حدود تواناییهای تحریککننده و و ژنراتور تجاوز نشود.
با توجه به عدم دسترسی به اطلاعات و مدارك كامل و گاهی مغایرت مدارك با واقعیت و نیز تغییر مشخصه مدارات الكترونیكی، الكتریكی و مكانیكی واحدهای تولید انرژی با گذشت زمان و تنظیم كنترلكنندهها بر اساس مقادیر زمان نصب واحد، تعیین پارامترهای مدل دینامیكی سیستمهای قدرت ضروری است. ]5 [این الزام با گسترش شبكه و معرفی سیستمهای تحریک سریع بویژه پایداركنندههای سیستم قدرت و لزوم تنظیم آنها كه فقط با شبیهسازیهای مطمئن مقدور است، اهمیت خود را بیشتر نشان میدهد. ]6[
1-3- جنبۀ نوآوری و جدید بودن تحقیق:
تاکنون در تحقیقات انجام شده بر روی مدلسازی سیستم تحریک،به مدل توزیع شده تمام قسمتها به طور یکجا و با در نظر گرفته شدن اثر توجه ویژهای نشده است. از طرفی در این پایاننامه با در نظر گرفتن اثر پوستی یک مدل کلی و توزیع شده برای سیستم تحریک به دست خواهیم آوردن و همچنین در صورت امکان مدل یکسوساز تریستوری را هم در مدل کلی در نظر خواهیم گرفت. همچنین با بهره گرفتن از SIMULINK/MATLAB کارآمد بودن این سیستم را نشان خواهیم داد.
1-4- فرضیهها:
مطالعات نشان میدهد مدلسازی دقیق و جامع سیستم تحریک میتواند آنالیز و تحلیل سیستم کلی یک ژنراتور سنکرون جهت تولید برق را راحتتر کند. میتوان با در نظر گرفتن اثر پوستی و اثر یاتاقانها و حتی مدل کلی یکسوساز تریستوری این مدل را به مدل واقعی نزدیکتر کرد و در جهت میرا کردن نوسانات سیم پیچ تحریک برای طراحی کنترلکننده از آن استفاده نمود. فرایندهای تحلیلی با بهره گرفتن از این مدل بهبود بهرهبرداری اقتصادی و تامین دائمی برق مورد نیاز را به همراه خواهد داشت.
– با بهره گرفتن از نرمافزار قدرتمند SIMULINK/MATLAB کار شبیهسازی کل صورت میگیرد.
2-1- اهداف تحقیق (شامل اهداف علمی، کاربردی وروشهای خاص انجام تحقیق):
2-1-1- اهداف علمی تحقیق:
بدست آوردن مدل توزیع شده سیستم تحریک ژنراتور سنکرون با در نظر گرفتن اثر پوستی و استفاده از این مدل برای میرا کردن نوسانات ولتاژ سیم پیچ تحریک.
استفاده از SIMULINK/MATLAB برای شبیه سازی سیستم مورد نظر میباشد.
2-1-2 اهداف کاربردی تحقیق:
برای تامین تغذیه دایمی سیستم تحریک ژنراتور سنکرون برق مورد نیاز از خروجی ژنراتور مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از مدل کلی و توزیع شده سیستم تحریک میتواند بسیاری از تحلیلها و آنالیزها را سادهتر کند. کاهش تلفات کمتر، هزینه سرمایهگذاری کمتر و نیاز به دایمی بودن سیستم برق تولیدی در ژنراتور سنکرون و سایر مزایای دیگر اجرای چنین پایان نامهای را در جهت مناسبترین الگوی طراحی و مدلسازی تغذیه سیستم تحریک لازم میشمارد.
کشور عزیزمان ایران به واسطه وسعت جغرافیایی دارای مراکز تولید برق متعددی میباشد که درصد بالایی ازاین مراکز همگی با بهره گرفتن از ژنراتورهای سنکرون برق مورد نیاز کشور را تولید میکنند. از طرف تامین برق سیستم تحریک این ژنراتورها نیازمند یک طراحی جامع و کاملی است که در تمام شرایط بتواند برق مورد نیاز این سیستم را و تنظیم ولتاژ مناسب تهیه کند. در این راستا باید مطالعات جامعی برای طراحی تغذیه این سیستمها صورت پذیرد. بدست آوردن مدل کلی این سیستم میتواند دید جامعی به مهندسین جهت طراحی بهتر سیستم تولید برق بدهد.
این پایاننامه مورد استفاده بخش تولید انرژی برق و مولدهای الکتریکی میتواند قرار گیرد.
2-2- نوع روش کار:
روش کار بدین صورت میباشد:
1- جمع آوری منابع و مقالات مرتبط با موضوع
2- هدف مدلسازی توزیع شده برای سیستم تحریک استاتیک است. این مدل باید دقت کافی داشته باشد به طوری که بتوان به وسیله آن اعوجاجات ولتاژ سیم پیچ ژنراتور سنکرون را میرا کرد .
3- تهیه SIMULINK سیستم طراحی شده در محیط MATLAB برای شبیهسازی کلی سیستم.
2-3-پرسش اصلی تحقیق(مسأله تحقیق):
– آیا استفاده از مدل توزیع شده سیستم تحریک در بهبود طراحی کلی سیستم جهت میرا کردن نوسانات، کاربردی است.
– آیا مدل توزیع شده کلی میتواند رفتار سیستم را به درستی شبیهسازی کند؟
به دنبال مدلسازی توزیع شده برای سیستم تحریک استاتیک میباشیم به طوری که از این مدل برای میرا کردن اعوجاجات ولتاژ سیم پیچ ژنراتور سنکرون استفاده کنیم. با توجه به اینکه دراین حالت از یک منبع تولید ولتاژ سه فاز مستقل استفاده شده است باید این طراحی به بهترین نحوه انجام گیرد که در برابر اغتشاشات از این نوع بسیار مقاوم باشد.طراحی بدست آمده در SIMULIK/MATLAB اجرا می شود و در حالاتهای مختلف مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
اهمیت مدلسازی سیستم تحریک ناشی از تأثیر آن بر پایداریگذرا و دینامیكی شبكه است.]7[ ]8[ قابلیت سیستم تحریک در تامین جریان میدان ژنراتور نقش عمدهای در پایداریگذرای شبكه به هنگام یک اغتشاش بزرگ مثل اتصال كوتاه دارد. همچنین فیدبك تنظیم ولتاژ كه از طریق سیستم تحریک بسته میشود، رفتار شبكه برای اغتشاش كوچك را تحت تأثیر قرار میدهد بنابراین سیستم تحریک یک عنصر كلیدی در مطالعات دینامیكی است.
روش های مدلسازی ریاضی به سه دسته تحلیلی، آزمایشی و تركیبی تقسیم میشوند. در مدلسازی تحلیلی، معمولاً سیستم اصلی مورد مطالعه به مجموعهای از سیستمهای فرعی تقسیم میشود. سپس مدل كلی با تركیب این مدلهای فرعی بدست میآید. برای بدست آوردن رابطه ورودی و خروجی هر قسمت، از قوانین فیزیكی حاكم بر اجزای سیستم استفاده میشود. در مدلسازی آزمایشی با انجام آزمایش بر روی سیستم واقعی و ضبط ورودیها و خروجی ها در حین آزمایش و پردازش سیگنالهای ضبط شده، مدل سیستم بدست میآید. در مدل سازی تركیبی ساختار مدل به روش تحلیلی و پارامترهای آن به روش آزمایشی محاسبه می گردند. ]9[
در مرجع]10[ و ]11[ مدل کلی سیستم تحریک را بدست آورده است ولی اثر پوستی در آنها لحاظ نشده است. در مرجع ]12[ یک مدل کلی برای سیستم تحریک در نظر گرفته شده است ولی علاوه بر اثر پوستی، مدل یکسوساز را نیز در نظر گرفته نشده است.
در این پایاننامه میخواهیم یک مدل دقیقی از سیستم تحریک داشته باشم که علاوه بر اثر پوستی، مدل یکسوساز تریستوری را نیز در آن لحاظ کنیم به طوری که رفتار واقعی سیستم را به خوبی شبیهسازی کند. در ادامه از این مدل برای میرا کردن نوسانات سیستم با طراحی درست کنترل کنندهها و خود سیستم، استفاده میکنیم.
تریستوری را هم در مدل کلی در نظر خواهیم گرفت. همچنین با بهره گرفتن از SIMULINK/MATLAB کارآمد بودن این سیستم را نشان خواهیم داد.
1-4- فرضیهها:
مطالعات نشان میدهد مدلسازی دقیق و جامع سیستم تحریک میتواند آنالیز و تحلیل سیستم کلی یک ژنراتور سنکرون جهت تولید برق را راحتتر کند. میتوان با در نظر گرفتن اثر پوستی و اثر یاتاقانها و حتی مدل کلی یکسوساز تریستوری این مدل را به مدل واقعی نزدیکتر کرد و در جهت میرا کردن نوسانات سیم پیچ تحریک برای طراحی کنترلکننده از آن استفاده نمود. فرایندهای تحلیلی با بهره گرفتن از این مدل بهبود بهرهبرداری اقتصادی و تامین دائمی برق مورد نیاز را به همراه خواهد داشت.
– با بهره گرفتن از نرمافزار قدرتمند SIMULINK/MATLAB کار شبیهسازی کل صورت میگیرد.
2-1- اهداف تحقیق (شامل اهداف علمی، کاربردی وروشهای خاص انجام تحقیق):
2-1-1- اهداف علمی تحقیق:
بدست آوردن مدل توزیع شده سیستم تحریک ژنراتور سنکرون با در نظر گرفتن اثر پوستی و استفاده از این مدل برای میرا کردن نوسانات ولتاژ سیم پیچ تحریک.
استفاده از SIMULINK/MATLAB برای شبیه سازی سیستم مورد نظر میباشد.
2-1-2 اهداف کاربردی تحقیق:
برای تامین تغذیه دایمی سیستم تحریک ژنراتور سنکرون برق مورد نیاز از خروجی ژنراتور مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از مدل کلی و توزیع شده سیستم تحریک میتواند بسیاری از تحلیلها و آنالیزها را سادهتر کند. کاهش تلفات کمتر، هزینه سرمایهگذاری کمتر و نیاز به دایمی بودن سیستم برق تولیدی در ژنراتور سنکرون و سایر مزایای دیگر اجرای چنین پایان نامهای را در جهت مناسبترین الگوی طراحی و مدلسازی تغذیه سیستم تحریک لازم میشمارد.
کشور عزیزمان ایران به واسطه وسعت جغرافیایی دارای مراکز تولید برق متعددی میباشد که درصد بالایی ازاین مراکز همگی با بهره گرفتن از ژنراتورهای سنکرون برق مورد نیاز کشور را تولید میکنند. از طرف تامین برق سیستم تحریک این ژنراتورها نیازمند یک طراحی جامع و کاملی است که در تمام شرایط بتواند برق مورد نیاز این سیستم را و تنظیم ولتاژ مناسب تهیه کند. در این راستا باید مطالعات جامعی برای طراحی تغذیه این سیستمها صورت پذیرد. بدست آوردن مدل کلی این سیستم میتواند دید جامعی به مهندسین جهت طراحی بهتر سیستم تولید برق بدهد.
این پایاننامه مورد استفاده بخش تولید انرژی برق و مولدهای الکتریکی میتواند قرار گیرد.
2-2- نوع روش کار:
روش کار بدین صورت میباشد:
1- جمع آوری منابع و مقالات مرتبط با موضوع
2- هدف مدلسازی توزیع شده برای سیستم تحریک استاتیک است. این مدل باید دقت کافی داشته باشد به طوری که بتوان به وسیله آن اعوجاجات ولتاژ سیم پیچ ژنراتور سنکرون را میرا کرد .
3- تهیه SIMULINK سیستم طراحی شده در محیط MATLAB برای شبیهسازی کلی سیستم.
2-3-پرسش اصلی تحقیق(مسأله تحقیق):
– آیا استفاده از مدل توزیع شده سیستم تحریک در بهبود طراحی کلی سیستم جهت میرا کردن نوسانات، کاربردی است.
– آیا مدل توزیع شده کلی میتواند رفتار سیستم را به درستی شبیهسازی کند؟
به دنبال مدلسازی توزیع شده برای سیستم تحریک استاتیک میباشیم به طوری که از این مدل برای میرا کردن اعوجاجات ولتاژ سیم پیچ ژنراتور سنکرون استفاده کنیم. با توجه به اینکه دراین حالت از یک منبع تولید ولتاژ سه فاز مستقل استفاده شده است باید این طراحی به بهترین نحوه انجام گیرد که در برابر اغتشاشات از این نوع بسیار مقاوم باشد.طراحی بدست آمده در SIMULIK/MATLAB اجرا می شود و در حالاتهای مختلف مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
اهمیت مدلسازی سیستم تحریک ناشی از تأثیر آن بر پایداریگذرا و دینامیكی شبكه است.]7[ ]8[ قابلیت سیستم تحریک در تامین جریان میدان ژنراتور نقش عمدهای در پایداریگذرای شبكه به هنگام یک اغتشاش بزرگ مثل اتصال كوتاه دارد. همچنین فیدبك تنظیم ولتاژ كه از طریق سیستم تحریک بسته میشود، رفتار شبكه برای اغتشاش كوچك را تحت تأثیر قرار میدهد بنابراین سیستم تحریک یک عنصر كلیدی در مطالعات دینامیكی است.
روش های مدلسازی ریاضی به سه دسته تحلیلی، آزمایشی و تركیبی تقسیم میشوند. در مدلسازی تحلیلی، معمولاً سیستم اصلی مورد مطالعه به مجموعهای از سیستمهای فرعی تقسیم میشود. سپس مدل كلی با تركیب این مدلهای فرعی بدست میآید. برای بدست آوردن رابطه ورودی و خروجی هر قسمت، از قوانین فیزیكی حاكم بر اجزای سیستم استفاده میشود. در مدلسازی آزمایشی با انجام آزمایش بر روی سیستم واقعی و ضبط ورودیها و خروجی ها در حین آزمایش و پردازش سیگنالهای ضبط شده، مدل سیستم بدست میآید. در مدل سازی تركیبی ساختار مدل به روش تحلیلی و پارامترهای آن به روش آزمایشی محاسبه می گردند. ]9[
در مرجع]10[ و ]11[ مدل کلی سیستم تحریک را بدست آورده است ولی اثر پوستی در آنها لحاظ نشده است. در مرجع ]12[ یک مدل کلی برای سیستم تحریک در نظر گرفته شده است ولی علاوه بر اثر پوستی، مدل یکسوساز را نیز در نظر گرفته نشده است.
در این پایاننامه میخواهیم یک مدل دقیقی از سیستم تحریک داشته باشم که علاوه بر اثر پوستی، مدل یکسوساز تریستوری را نیز در آن لحاظ کنیم به طوری که رفتار واقعی سیستم را به خوبی شبیهسازی کند. در ادامه از این مدل برای میرا کردن نوسانات سیستم با طراحی درست کنترل کنندهها و خود سیستم، استفاده میکنیم.
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1400-05-09] [ 11:18:00 ب.ظ ]
|